Sử dụng các bài thuốc dân gian trị mất ngủ trở thành xu hướng và được khá nhiều người bệnh đặc biệt quan tâm. Bản chất lành tính, an toàn, nguyên liệu dễ tìm kiếm và không để lại tác dụng phụ nghiêm trọng là những ưu điểm vượt trội của phương pháp này. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ các bài thuốc dân gian trị chứng mất ngủ từ cây cỏ thuốc Nam.
1. Cây lạc tiên
Cây lạc tiên còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như dây nhãn lồng, chùm bao. Đây là một trong những vị thuốc Nam được khá nhiều người biết đến với công dụng chữa bệnh mất ngủ.
Trong Đông y, cây lạc tiên có vị đắng, ngọt, tính mát, có tác dụng an thần, bổ dưỡng, dưỡng tâm. Trong khi đó, một số tài liệu nghiên cứu khoa học đã ghi nhận, trong cây lạc tiên có chứa nhiều thành phần hoạt chất có tác dụng an thần nhẹ như: tetraphylline A, B, passiflorin, cyanohydrin glycoside, sulphate ester,…
Để trị bệnh mất ngủ từ cây lạc tiên, bạn có thể thực hiện theo các cách sau:
- Cách 1: Mang 15gr cây lạc tiên phơi khô đem hãm như nước trà để uống.
- Cách 2: Sử dụng ngọn non và lá của cây lạc tiên. Đem rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất, sau đó đem luộc hoặc nấu canh như các loại rau thông thường khác.
- Cách 3: Kết hợp 15gr cây lạc tiên cùng với 30gr lá vông, 10gr cây dâu tằm, 2gr tim sen và 90gr đường phèn. Đem toàn bộ nguyên liệu đã được chuẩn bị sắc để lấy nước dùng. Dùng nước sắc để thay cho nước trà hằng ngày.
Lưu ý: Lạc tiên là loại thảo dược lành tính, an toàn cho cơ thể và phát huy công dụng chữa mất ngủ rất tốt. Tuy nhiên, cần chú ý về liều lượng sử dụng, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia trước để tránh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
2. Tâm sen
Nếu nhắc đến các vị thuốc Nam trị bệnh mất ngủ thì không thể không nhắc đến bài thuốc từ tâm sen. Đây là loại dược liệu có vị đắng, tính hàn và được quy vào kinh tâm. Trong Đông y, tâm sen còn được gọi là tim sen hay liên tâm. Loại dược liệu này có tác dụng giải nhiệt, thanh tâm và trấn an thần.
Ở một số công trình báo cáo nghiên cứu khoa học còn chỉ ra, trong tâm sen có chứa thành phần hoạt chất nuciferin và nelumbin – đây là thành phần có tác dụng an thần tốt. Bên cạnh đó, tâm sen còn có tác dụng cải thiện chứng thiếu máu, bổ tim, ổn định thần kinh, hạ huyết áp và chống rối loạn nhịp tim.
Để cải thiện giấc ngủ bằng tâm sen, người bệnh có thể thực hiện 1 trong 2 cách sau:
- Cách 1: Đem một lượng tâm sen vừa đủ sao khô để loại bỏ độc tố. Sau đó, rửa sạch tâm sen đã được sao khô rồi đem hãm như nước trà. Gạn lấy phần nước để uống thay cho nước trà hằng ngày.
- Cách 2: Chuẩn bị 5gr tâm sen, 20gr lá vông, táo nhân và hoa nhài tươi mỗi vị 10gr. Đem táo nhân sao đen rồi đập dập; lá vông sấy khô rồi tán thành bột mịn. Sau đó cho tâm sen, táo nhân và lá vông vào trong nồi cùng với 1 lít nước sôi. Tiến hành hãm như nước trà rồi gạn lấy phần nước. Tiếp đến cho vào nhài vào và có thể thưởng thức thay cho nước trà.
Lưu ý: Các bài thuốc chữa mất ngủ từ tim sen rất tốt cho sức khỏe và hỗ trợ hiệu quả trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, cần chú ý về liều lượng sử dụng, không lạm dụng liều cao trong thời gian dài để tránh gây tích tụ độc tố dẫn đến một số hậu quả như táo bón, đầy bụng, chướng bụng, khó tiêu…
3. Cây trinh nữ
Cây trinh nữ là một loại cây mọc hoang ở ven đường, bãi cỏ hoặc các vùng đất khô cằn. Trong Y học cổ truyền, cây trinh nữ còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cây mắc cỡ, cây xấu hổ. Loại dược liệu này có vị ngọt, tính hơi hàn, se và được quy vào kinh Phế. Trong dân gian, ông bà ta sử dụng loại cây này khá nhiều trong một số bài thuốc chữa bệnh trong đó có bệnh mất ngủ. Bên cạnh đó, cây trinh nữ còn có tác dụng chống suy nhược cơ thể, hoa mắt, chóng mặt và đau đầu.
Dưới đây là hai cách trị bệnh mất ngủ bằng cây trinh nữ:
- Cách 1: Lấy 20gr cây trinh nữ khô đem rửa sạch qua nhiều lần nước để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất. Sau đó, cho vào nồi cùng với 200ml nước. Bắc lên bếp và tiến hành đun cho đến khi lượng nước cô cạn lại còn khoảng 100ml. Gạn lấy phần nước để uống hết trong một lần.
- Cách 2: Để gia tăng công dụng, người bệnh có thể kết hợp cây trinh nữ cùng với hoa cúc và tâm sen. Cách thực hiện cũng tương tự như trên.
4. Trà hoa cúc Chamomile
Nếu bạn muốn cải thiện giấc ngủ thì không thể bỏ qua việc “thưởng thức” ly trà hoa cúc Chamomile. Đây là một trong những loại trà được các chuyên gia khuyên dùng để trị chứng mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc. Đặc biệt, trà hoa cúc còn có tác dụng cả những trường hợp bị mất ngủ kinh niên.
Tuy nhiên, bạn nên dùng trà hoa cúc Chamomile sau bữa ăn trưa. Tránh dùng trà vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, bởi việc sử dụng trà vào thời điểm này có thể tác động tiêu cực đến hệ thần kinh và hệ tiêu hóa.
Để có được một ly trà hoa cúc Chamomile cải thiện giấc ngủ, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
- Đem chừng 15 – 20gr hoa cúc Chamomile khô hãm cùng với 100ml nước sôi;
- Chờ khoảng 10 phút để các tinh chất có trong dược liệu hòa tan hết trong nước rồi gạn lấy phần nước;
- Dùng nước thay cho nước trà và nên dùng khi còn ấm.
5. Cây đinh lăng
Giới Y học hiện đại đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, phần dịch chiết của cây đinh lăng có khả năng ức chế men Monoamine oxidase (MAO), từ đó giúp tăng cường dẫn truyền xung động thần kinh, tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch. Đặc biệt, cây đinh lăng còn có tác dụng an thần, ổn định thần kinh và hỗ trợ điều trị bệnh mất ngủ.
Bên cạnh đó, giới y học cổ truyền còn cho biết, cây đinh lăng có vị đắng, tính mát, có tác dụng giải độc cơ thể, lợi niệu, giảm đau, thông huyết mạch, bồi bổ khí huyết, giảm sự mệt mỏi, giúp ngủ yên giấc và ăn ngon miệng.
Để khắc phục tình trạng mất ngủ, người bệnh có thể tham khảo 2 cách sau:
- Cách 1: Đem một lượng lá đinh lăng vừa đủ sắc lấy nước dùng. Có thể chia nhỏ thành 2 phần để uống vào buổi sáng và tối. Người bệnh nên uống liên tục trong 7 – 10 ngày;
- Cách 2: Kết hợp cây đinh lăng, lá vông, tam diệp và rau má mỗi vị 20gr; hoàng liên, hoàng bá và cây bạch kinh mỗi vị 10gr cùng với 16gr cây xấu hổ. Đem toàn bộ các nguyên liệu đã được chuẩn bị rửa sạch bằng nước. Sau đó cho tất cả vào nồi cùng với 700ml. Bắc lên bếp và tiến hành đun sôi cho đến khi lượng nước cô đặc lại còn khoảng 300ml. Gạn lấy phần nước để uống và nên dùng khi còn ấm.
6. Cây xạ đen
Trong một số tài liệu Y học cổ truyền cho biết, cây xạ đen có tác dụng giải nhiệt, giải độc, giảm đau và tăng cường sức đề kháng cơ thể. Bên cạnh đó, loại dược liệu này còn có tác dụng thông huyết mạch, ổn định đường huyết áp, an thần và hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ, đồng thời, giúp người bệnh ăn ngon miệng hơn.
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng cây xạ đen trị bệnh mất ngủ, người bệnh không nên sử dụng chất kích thích. Bởi việc sử dụng đồng thời có thể gây ra một số tác dụng phụ gây bất lợi cho sức khỏe.
Nếu mong muốn cải thiện giấc ngủ và có một giấc ngủ sâu, người bệnh có thể tham khảo bài thuốc từ cây xạ đen được chia sẻ dưới đây:
- Làm sạch 100gr thân và lá của cây xạ đen;
- Sau đó, cho toàn bộ dược liệu vào trong nồi cùng với 200 – 250 ml nước;
- Bắc nồi nước lên bếp và tiến hành đun cho đến khi lượng nước cô đặc còn lại phân nửa;
- Lọc lấy phần nước và bỏ phần bã;
- Dùng nước cây xạ đen mỗi ngày để cải thiện chứng mất ngủ.
7. Cây lá vông
Lá vông hay vông nem là một vị thuốc Nam quý với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả. Trong Đông y, lá vông có vị đắng nhạt, hơi chát, tính bình, có tác dụng an thần, ổn định hệ thần kinh, giảm căng thẳng và giúp ngủ ngon. Bên cạnh đó, giới nghiên cứu còn cho biết, loại dược liệu này còn có tác dụng hạ huyết áp, sát trùng, hạ nhiệt và trừ phong thấp.
Song song, các nhà nghiên cứu khoa học còn chỉ ra, chiết xuất của lá vông cho thấy thành phần hoạt chất erythrin có tác dụng làm giảm cảm giác lo âu, đôi khi làm mất hẳn chức năng hoạt động của thần kinh trung ương, từ đó giúp mang lại giấc ngủ sâu.
Nhờ có những đặc tính trên, dân gian đã sử dụng loại lá này để trị bệnh mất ngủ, nhằm mục đích cải thiện giấc ngủ, giúp an thần và giảm sự mệt nhọc do suy nghĩ nhiều.
Dùng cây lá vông trị mất ngủ được thực hiện theo các bước sau:
- Chuẩn bị 30gr lá vông, 50gr cây lạc tiên và 10gr lá dâu tằm;
- Đem toàn bộ nguyên liệu đã được chuẩn bị rửa sạch qua nhiều lần nước để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn bám quanh dược liệu;
- Sau đó, cho tất cả dược liệu được làm sạch vào trong nồi cùng với 1 lít nước;
- Bắc lên bếp và tiến hành đun cho đến khi nước cô đặc còn khoảng 200ml thì tắt bếp;
- Gạn lấy phần nước và dùng hết trong ngày, nên dùng thuốc trước khi đi ngủ.
8. Cây nữ lang
Cây nữ lang là loài thực vật phân bố chủ yếu ở những nơi có độ cao trên 1000m như một số tỉnh thành phía Bắc như Lào Cai, Tuyên Quang, Yên Bái, Lâm Đồng, Đắk Lắk… Loài thực vật này có màu hoa tím rất đẹp mắt và được biết đến với khả năng ức chế những tổn thương đến hể thần kinh nhờ thành phần acid valerenic và dẫn xuất chất valepotriates gắn kết vào thụ thể GABA.
Nhờ đó, vị thuốc này được ví như một liều thuốc an thần, giúp những người mất ngủ thường xuyên dễ dàng chìm vào giấc ngủ, dễ ngủ, ngủ sâu giấc và không bị gián đoạn. Ngoài ra, các thành phần trong cây nữ lang còn giúp hạn chế những căng thẳng, mệt mỏi quá mức của cơ thể, từ đó hỗ trợ điều trị một số vấn đề về tâm lý và điều trị chứng mất ngủ, kém ăn.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 15g cây nữ lang (bao gồm cả phần rễ và thân), rửa sạch và ngâm vào thau nước muối pha loãng 15 phút.
- Cho vào ấm sắc cùng 400ml nước trên lửa nhỏ. Đợi cho nước cạn cô đặc xuống còn một nửa thì tắt bếp.
- Chắt lấy phần nước thuốc, bỏ bã và uống hằng ngày.
9. Cây bình vôi
Cây bình vôi là loại dược liệu quý trong y học cổ truyền với công dụng an thần, tuyên phế. Chính vì vậy, sử dụng vị thuốc này giúp chủ trị một số vấn đề về thần kinh, giảm đau đầu, xua tan mệt mỏi, căng thẳng, cải thiện chất lượng giấc ngủ…
Còn theo nghiên cứu khoa học, trong cây bình vôi chứa hàm lượng cao hoạt chất Rotundin có khả năng ức chế sự tổn thương đến hệ thần kinh, xoa dịu não bộ, điều hòa chức năng hoạt động của hệ hô hấp, tim mạch, giảm co thắt cơ vành, hỗ trợ điều trị hen suyễn, bệnh động kinh…
Cách thực hiện:
- Cách 1: Chuẩn bị khoảng 3 – 5 củ bình vôi, rửa sạch rồi đem phơi khô, nghiền nhuyễn thành bột. Cho hết bột vào trong hũ thủy tinh ngâm cùng 2 lít rượu gạo 40 độ C trong vòng vài ngày là có thể sử dụng được. Mỗi lần sử dụng khoảng 5 – 10ml rượu tùy vào mức độ bệnh của từng người. Nếu không chịu được vị đắng chát của rượu, có thể thêm vào một ít đường phèn cho dễ uống.
- Cách 2: Chuẩn bị một số nguyên liệu sau: 6g củ bình vôi, long nhãn, hạt sen và nhân hạt táo chua (đã sao thơm) mỗi loại 10g cùng 12g lá vông. Rửa sạch hết các dược liệu và cho vào siêu sắc cùng 1 lít nước. Đun trên lửa nhỏ và đợi cho nước cạn xuống còn một nửa thì tắt bếp. Chắt lấy nước thuốc ra chén uống hết trước khi ngủ 30 phút. Kiên trì áp dụng bài thuốc này liên tục trong vòng 1 tuần sẽ giúp cải thiện hiệu quả triệu chứng mất ngủ.
Lưu ý: Hoạt chất Rotundin trong củ bình vôi có đặc tính an thần rất tốt, tuy nhiên cần chú ý về liều dùng dược liệu, nếu lạm dụng quá mức trong thời gian dài có thể gây ra một số tác dụng phụ như thần kinh bị kích thích quá mức dẫn đến co giật nguy hiểm.
10. Chữa mất ngủ bằng nụ hoa tam thất
Nụ hoa tam thất là vị thuốc quý tốt cho sức khỏe, phải trồng và chăm sóc kỹ lưỡng trong vòng 3 năm mới cho ra nụ hoa. Trong đó nụ hoa tam thất chứa dược chất cao, chữa bệnh hiệu quả nhất là nụ hoa tam thất bao tử. Theo một số nghiên cứu khoa học, trong nụ hoa tam thất có chứa một số hoạt chất như saponin, các loại acid amin cùng nhiều khoáng chất thiết yếu khác.
Những chất này có khả năng cải thiện sức khỏe, kiểm soát huyết áp, bảo vệ chức năng tim mạch và hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ hiệu quả. Đặc biệt, loại dược liệu này rất thích hợp dành cho những người bị mất ngủ kéo dài, khó ngủ, ngủ không sâu giấc, người cao tuổi bị mất ngủ…
Cách thực hiện:
- Dùng khoảng 3 – 5 nụ hoa tam thất khô hoặc tươi đều được. Nếu dược liệu tươi phải tiến hành rửa sạch kỹ lưỡng để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn.
- Cho vào ấm trà, đổ nước sôi vào tráng sơ một lượt rồi đổ bỏ. Tiếp tục châm nước sôi vào đầy bình, đậy kín nắp và hãm 20 phút là có thể sử dụng.
- Tốt nhất nên sử dụng nước trà tam thất này khi nước còn ấm và trước giờ đi ngủ khoảng 2 tiếng để đạt hiệu quả tốt nhất.
Nguồn: Tổng hợp