Gòn
THÔNG TIN CHUNG
Bombax guineense Schum. & Thonn.
Bombax guineensis Schumach.
Bombax inerme L.
Bombax mompoxense Kunth
Bombax orientale Spreng.
Bombax pentandrum L.
Bombax pentandrum Jacq.
Ceiba caribaea (DC.) A.Chev.
Ceiba casearia Medik. [Illegitimate]
Ceiba guineensis (Schumach.) A.Chev.
Ceiba guineensis var. ampla A.Chev.
Ceiba guineensis var. clausa A.Chev.
Ceiba occidentalis (Spreng.) Burkill
Ceiba pentandra f. albolana Ulbr.
Ceiba pentandra var. caribaea (DC.) Bakh.
Ceiba pentandra var. clausa Ulbr.
Ceiba pentandra var. dehiscens Ulbr.
Ceiba pentandra f. grisea Ulbr.
Ceiba pentandra var. indica Bakh.
Ceiba thonnerii A. Chev.
Ceiba thonningii A.Chev.
Eriodendron anfractuosum var. africanum DC.
Eriodendron anfractuosum var. caribaeum DC.
Eriodendron anfractuosum var. guianense Sagot
Eriodendron anfractuosum var. indicum DC.
Eriodendron caribaeum G.Don
Eriodendron caribaeum G. Don ex Loud.
Eriodendron guineense G. Don ex Loud.
Eriodendron occidentale (Spreng.) G.Don
Eriodendron orientale Kostel.
Eriodendron pentandrum (L.) Kurz
Gossampinus alba Buch.-Ham.
Gossampinus rumphii Schott & Endl.
Xylon pentandrum (L.) Kuntze"
BẢN ĐỒ VỊ TRÍ
PHÂN LOẠI KHOA HỌC
NGUỒN GỐC PHÂN BỐ VÀ SINH CẢNH
MÔ TẢ THỰC VẬT
THÀNH PHẦN DINH DƯỠNG VÀ HÓA HỌC
CÔNG DỤNG VÀ TÁC DỤNG
Hoa có vị chát đắng, hơi ngọt, tính mát.
Rễ có vị đắng, tính mát."
Gôm nhựa của cây bổ, gây khát, làm săn da và nhuận tràng.
Lá non làm dịu, lợi sữa. Rễ lợi tiểu. Quả chưa chín làm săn da, làm thuốc nhầy dịu.
- Vỏ cây thường dùng sắc uống chữa bệnh về cơ quan tiết niệu, bệnh về thận, bệnh về phổi, đau ngực, ho, lỵ, ỉa chảy, nhất là ỉa chảy thành từng thỏi dài, từng đoạn trông như albumin.
- Rễ Gòn dùng trị bò cạp đốt, cũng dùng sắc uống trị sốt rét, lỵ mạn tính, ỉa chảy, cổ trướng và phù toàn thân. Dịch rễ dùng trị đái đường.
CÔNG DỤNG THEO BỘ PHẬN
ĐƠN THUỐC - BÀI THUỐC
Bài thuốc độc vị 1
Trị đau nhức chân răng: Lấy vỏ thân cây Gòn 15 – 20g sắc lấy nước, sau đó ngậm và nhổ ra.
Bài thuốc độc vị 2
Trị kiết lỵ, tiêu chảy: Lấy 20 – 30g hoa Gòn, sao vàng, sắc uống mỗi ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc độc vị 3
Giúp thông tiện, làm mát người, thích hợp với người mắc bệnh lậu: Lấy nhựa cây Gòn 4 – 10g sắc uống.
Bài thuốc độc vị 4
Trị viêm khí phế quản cấp tính: Lấy rễ Gòn 30g, sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc độc vị 5
Trị mụn nhọt sưng tấy: Lấy hoa Gòn tươi, rửa sạch, để ráo nước và giã nát, sau đó đắp vào vùng da cần điều trị. Thực hiện từ 1 – 2 lần/ ngày cho đến khi da lành hẳn.
Bài thuốc độc vị 6
Trị viêm loét dạ dày: Lấy vỏ thân/ rễ/ hoa Gòn 15 – 30g, sắc uống hằng ngày.
Bài thuốc độc vị 7 Trị chứng sốt cao vào mùa hè ở trẻ nhỏ: Lấy hoa Gòn 6g, ắc kỹ lấy nước hòa thêm một ít đường phèn vào và chia thành nhiều lần uống trong ngày.
Trị chứng sốt cao vào mùa hè ở trẻ nhỏ: Lấy hoa Gòn 6g, ắc kỹ lấy nước hòa thêm một ít đường phèn vào và chia thành nhiều lần uống trong ngày.
Bài thuốc độc vị 8
Chữa đau gối và đau lưng mãn tính: Lấy rễ Gòn 60g, đem rửa sạch dược liệu, sau đó sắc với 500ml nước còn lại 250ml. Mỗi lần dùng 125ml, ngày dùng 2 lần liên tục trong vòng 10 ngày.
Bài thuốc độc vị 9
Trị táo bón: Lấy lá gòn tươi 10 – 20 lá, rửa sạch, sau đó vò nát lá và nấu với một lượng nước vừa đủ. Dùng nước uống nhiều lần trong ngày.
Bài thuốc độc vị 10
Trị rong kinh, thiếu máu: Lấy hoa Gòn 30 – 50g (sao khô qua 3 nắng rồi khử thổ sẫm màu), sắc với 500ml nước, còn lại 100ml. Đem lọc lất bã, sắc lần 2 với 200ml nước lấy 50ml nước sắc. Hòa nước sắc và chia thành 5 lần uống trong ngày. Áp dụng bài thuốc từ 5 – 7 ngày.
Bài thuốc độc vị 11
Trị ho ra máu: Lấy nhựa cây Gòn 1 – 3g, sắc uống dùng hằng ngày.
Bài thuốc độc vị 12
Trị quai bị: Vỏ thân cây bông gòn 15g sắc uống, đồng thời nên giã nát và đắp ở ngoài 1 lần/ ngày.
Bài thuốc độc vị 13
Trị đau sưng vú sau khi sinh: Lấy vỏ thân cây Gòn 20g sắc uống, ngày dùng 1 thang. Áp dụng bài thuốc liên tục trong 3 – 5 ngày.
Bài thuốc độc vị 14
Trị viêm khí phế quản cấp tính: Lấy rễ Gòn 30g sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc độc vị 15
Giúp bổ máu, lưu thông khí huyết: Lấy hoa Gòn khô 15 – 20g đun lấy 1 lít nước dùng uống mỗi ngày.
Bài thuốc độc vị 16
Giúp lợi sữa: Lấy hạt cây bông gòn khô 10 – 12g sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc độc vị 17
Chữa ngứa vùng hậu môn – sinh dục: Lấy vỏ thân cây Gòn sắc lấy nước ngâm rửa vùng ngứa ngáy.
Bài thuốc độc vị 18
Trị chứng rối loạn tiêu hóa do ăn đồ lạnh, sống: Lấy hoa Gòn 30g, đem sắc với 550ml với lửa nhỏ cho đến khi còn 200ml. Sau đó chia nước sắc thành 3 lần uống và dùng hết trong ngày.
Bài thuốc độc vị 19
Trị bong gân: Lấy lá náng và vỏ thân cây bông gòn. Đem các vị rửa sạch, giã nát và băng vào vùng gân bị đau nhức. Thực hiện 2 lần/ ngày cho đến khi hết đau.
Bài thuốc đa vị 1
Trị chứng rối loạn tiêu hóa do ăn đồ lạnh, sống: Lấy Cỏ seo gà (phượng vĩ thảo), kim ngân hoa, hoa Gòn mỗi vị 15g. Cho dược liệu vào ấm và sắc với 550ml nước đun với lửa nhỏ còn 200ml, chia nước sắc thành 3 lần uống và dùng hết trong ngày.
Bài thuốc đa vị 2
Trị ho có đờm do phế nhiệt: Lấy Tang bạch bì 10g, rau diếp cá (ngư tinh thảo) và hoa Gòn mỗi vị 15g. Cho dược liệu vào ấm, thêm 750ml nước vào và sắc đặc lấy 250ml nước. Chia nước sắc thành 2 lần uống và dùng liên tục bài thuốc trong vòng 5 ngày.
Bài thuốc đa vị 3
Trị bong gân: Lấy Lá lốt (sao vàng) 16g, vỏ cây Gòn (cạo lớp vỏ bên ngoài, sao với rượu) 16g. Đem sắc với 750ml nước với lửa nhỏ còn lại 250ml. Chia nước sắc thành 2 lần uống trong ngày, dùng bài thuốc liên tục trong vòng 3 ngày
Bài thuốc đa vị 4
Chữa sưng nề sau khi chấn thương: Dùng rễ cây bông gòn ngâm với rượu, sau đó xoa bên ngoài hoặc có thể giã nát và đắp trực tiếp lên vùng da tổn thương.
Bài thuốc đa vị 5
Trị suy nhược cơ thể do lao động nặng nhọc: Lấy Bí đao và hoa Gòn mỗi vị 500g sao vàng hạ thổ, rồi sắc với 1 lít nước với lửa nhỏ còn 800ml. Mỗi lần dùng 200ml trước khi ăn 30 phút, ngày dùng 4 lần.
Bài thuốc đa vị 6
Chữa bong gân nhẹ: Chuẩn bị: Rau má tươi, vỏ cây bông gòn tươi, bông gòn tươi và vòi voi tươi các vị bằng lượng nhau. Dùng các vị rửa sạch, giá nát và đắp lên chỗ sưng đau.
Bài thuốc đa vị 7
Trị mụn ở tuổi dậy thì, viêm họng ho khan kèm đờm trắng, phụ nữ thân nhiệt nóng, gan nóng gây tiểu vàng: Chuẩn bị: Bí đao 1kg (cả vỏ và hạt), rau má 300g, hoa Gòn 500g và mía lau 500g. Đem rửa sạch, băm nhỏ các dược liệu sau đó đem sao khử thổ. Cho dược liệu vào ấm, sắc với 2 lít nước còn lại 1 lít. Lọc bỏ bã và sắc với 1 lít nước lấy 500ml. Trộn 2 lần nước sắc với nhau, thêm vào 5g nước cốt gừng tươi. Sử dụng uống nhiều lần trong ngày.
Bài thuốc đa vị 8
Trị đau dạ dày: Chuẩn bị: Rễ lưỡng phù trâm (hoàng lực) 6g, hoa Gòn 30g. Sắc uống ngày dùng 1 thang. Sử dụng bài thuốc liên tục trong vòng 3 – 4 tuần lễ.
Bài thuốc đa vị 9
Trị đau cơ, bong gân: Chuẩn bị: Lá bưởi bung tươi 50g và vỏ Gòn 30g. Ngoài ra có thể gia thêm lá xoan chồi, cúc tần và ngải cứu mỗi vị 30g, 1 lòng trắng trứng. Đem các vị thái nhỏ, giã nát và thêm đồng tiện vào trộn đều, đắp vào nơi đau nhức.
Bài thuốc đa vị 10
Trị đau mỏi do phong tê thấp: Chuẩn bị: Dây đau xương, thân cây bọt ếch và vỏ thân của cây bông gòn mỗi thứ 1kg, vỏ của cây lá đắng 2kg. Đem các dược liệu thái nhỏ, phơi khô và sắc với nước lấy 200ml cao lỏng. Sau đó thêm vào 100ml siro và 200ml rượu vào, hòa đều. Mỗi lần dùng 25ml, ngày dùng 2 lần.
Bài thuốc đa vị 11
Trị chứng nôn ra máu: Chuẩn bị: Thịt lợn nạc 100g và hoa Gòn 14 cái. Sơ chế nguyên liệu rồi nấu thành canh, dùng ăn hằng ngày.
Bài thuốc đa vị 12
Trị viêm dạ dày/ viêm ruột cấp, đại tiện ra máu, đi phân lỏng và nhiễm trực khuẩn lỵ: Lấy 60g hoa Gòn sắc kỹ, thêm một ít đường phèn hoặc mật ong vào và chia thành nhiều lần uống trong ngày.
Bài thuốc đa vị 13
Trị chứng tiểu tiện không thông: Chuẩn bị: Hạ khô thảo, dây kim ngân mỗi vị 20g, nhựa của cây bông gòn 10g. Đem sắc với 750ml nước còn lại 300ml, chia thành 3 lần uống và dùng hết trong ngày.
Bài thuốc đa vị 14
Trị bệnh trĩ xuất huyết: Chuẩn bị: Hoa hòe 15g, quyết bá 10g và hoa Gòn 20g. Sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc đa vị 15
Trị sưng viêm, đau nhức phần mềm sau khi chấn thương: Chuẩn bị: Củ nghệ vàng già 100g và vỏ thân cây Gòn 100g. Đem cạo bỏ vỏ ngoài của cây gạo, sau đó giã nát với nghệ. Rồi cho rượu và giấm thanh vào sao nóng, đắp lên nơi bị đau nhức.
Bài thuốc đa vị 16
Trị chứng yếu sinh lý và liệt dương ở nam giới: Chuẩn bị: Rễ Gòn khô 1kg, rượu 3 lít. Dùng ngâm trong vòng 1 tháng. Mỗi ngày dùng 2 – 3 ly nhỏ, sử dụng đều đặn trong thời gian dài.
Bài thuốc đa vị 17
Chữa sưng nề sau khi chấn thương: Dùng rễ cây bông gòn ngâm với rượu, sau đó xoa bên ngoài hoặc có thể giã nát và đắp trực tiếp lên vùng da tổn thương.
Bài thuốc đa vị 18
Chữa sưng nề sau khi chấn thương: Chuẩn bị vỏ thân cây Gòn 100g (cạo vỏ ngoài, băm nhỏ), sau giã nát, cho thêm rượu và giấm thành vào, sao cho nóng rồi chườm lên chỗ phù nề.
Bài thuốc đa vị 19
Chữa sưng nề sau khi chấn thương: Dùng vỏ thân cây Gòn 100g (cạo vỏ ngoài, băm nhỏ), sau giã nát, cho thêm rượu và giấm thành vào, sao cho nóng rồi chườm lên chỗ phù nề.