Cơm nguội

Report Abuse

135. Com nguoi
0 0 Reviews

Cơm nguội

THÔNG TIN CHUNG

Tên khác
Cơm nguội năm cạnh, Quả nổ trắng, Mác ten (tên tiếng Tày), Co cáng (tên tiếng Thái)
Tên địa phương
Cơm nguội
Tên tiếng Anh
Asiatic Ardisia
Tên khoa học
Ardisia quinquegona Blume, 1826
Tên đồng nghĩa
"Ardisia cambodiana Pierre ex Pit.
Ardisia elliptisepala E. Walker
Ardisia jinyunensis Z.Y.Zhu
Ardisia pauciflora Benth.
Ardisia pentagona A.DC.
Ardisia quinquegona var. quinquegona
Bladhia quinquegona (Blume) Nakai"

BẢN ĐỒ VỊ TRÍ

PHÂN LOẠI KHOA HỌC

Chi
Trọng đũa
Họ
Dơn nem
Lớp
Hai lá mầm
Ngành
Hạt kính
Giới
Thực vật

NGUỒN GỐC PHÂN BỐ VÀ SINH CẢNH

Nguồn gốc
Loài của Trung Quốc, Malaysia, Indonesia và Việt Nam
Phân bố
Ở Cà Mau, cây Cơm nguội phân bố ở huyện Thới Bình, (xã Tân Lộc, xã Hồ Thị Kỷ), huyện Phú Tân (xã Phú Thuận), huyện U Minh (TT. U Minh, xã Khánh Tiến), huyện Trần Văn Thời (xã Phong Lạc, xã Khánh Hưng), huyện Cái Nước, huyện Ngọc Hiển (xã Đất Mũi) và huyện Đầm Dơi (xã Ngọc Chánh, xã Tạ An Khương).
Sinh cảnh
Phần lớn cây mọc tự nhiên nhiều ở ven sông, trong vườn nhà, ven sông, ven mương, ven đường đi , ven ao và vườn thuốc nam và cũng được người dân trồng thêm nhiều trong vườn nhà

MÔ TẢ THỰC VẬT

Chu kỳ sống
Cây sống lâu năm
Dạng cây
Cây gỗ nhỏ
Chiều cao
Cây nhỏ cao 1,5m
Cành nhánh
Phân nhánh, rất nhẵn trừ các phần non, với nhánh rất mềm
Cuốn lá
Có cuống chung thẳng, dài 8 - 12 cm, đầu cuống có 3 lá chét, lá chét giữa lớn hơn hai lá chét bên
Lá kép, mọc so le, Lá chét hình trứng hay hình mác, mép lá có răng cưa nông, dài 8 - 10cm. Đầu và đáy lá chét nhọn.Lá cây thuôn, dài, hình mác, gốc lá tù, có mũi ngắn, nhọn hoặc tù ở đầu. Mép lá có thể thẳng hoặc hơi lượn sóng, mỏng như giấy, dài khoảng 5 – 12 cm, rộng 1 – 2.5 cm.
Cụm hoa
Hoa mọc dày khoảng 2 – 12 hoa trên một trục chính rất mảnh, chiều dài trục khoảng 2.5 cm thường mọc ở nách lá.
Hoa lượng tính
Hoa Cơm nguội có màu hồng, thường mọc xếp ở gần tán lá.Cụm hoa hình chùy, mọc ở kẽ lá. Hoa đơn tính khác gốc, nhỏ màu lục nhạt
Hoa đực
Hoa đực có 5 lá đài, 5 nhị. Hoa cái có 5 lá đài và bầu thượng 3 ô.
Hoa cái
Hoa cái có 5 lá đài và bầu thượng 3 ô.
Quả
Quả hình cầu, đường kính khoảng 4mm, có mũi cứng, với 5 cạnh dọc to, cạnh mờ dần khi quả chín .khi chín quả có màu màu đen, nâu hay màu hồng nhạt, vị chát; quả tạo thành một chùm thõng xuống.
Mùa hoa
Tháng 5 đến tháng 8
Mùa quả
Tháng 7 đến tháng 2 năm sau

THÀNH PHẦN DINH DƯỠNG VÀ HÓA HỌC

Thành Phần Hóa Học
"Trong 100 g lá non Cơm nguội chứa 76.9 g nước, 13 g Glucid, 2.6 mg Caroten, 4.1 g Protid, 3.9 g chất xơ, 30 mg vitamin C, Các Triterpenoid và các dẫn chất, Các Steroid.
Hạt chứa dầu thô, vỏ cây chứa tannin. Cây cơm nguội trồng tại Việt Nam còn chứa tanin galic và vitamin C"

CÔNG DỤNG VÀ TÁC DỤNG

Tính vị, tác dụng
Cây Cơm nguội tính mát, vị hơi cay, chát
Khái quát chung công dụng
Cây Cơm nguội thường được sử dụng để điều trị một số bệnh lý sau: Ho dai dẳng, kéo dài, trị té ngã, chấn thương, sưng đau, chữa kiết lỵ, tiêu chảy, chữa ăn tay chân, chàm da, điều trị phong thấp, xương khớp đau nhức, chữa viêm gan do virus, chữa mề đay mẩn ngứa, viêm nhiễm ngoài da,hỗ trợ cải thiện ung thư dạ dày, điều trị viêm gan, các bệnh về thực quản, viêm da, chàm, và hỗ trợ điều trị ung thư thực quản.
Khái quát chung bộ phận dùng làm thuốc
Toàn cây.
Thời gian thu hoạch
Lá Cơm nguội có thể thu hái quanh năm.
Tác dụng dược lý
"Theo y học hiện đại: Nước sắc lá và cành Cơm nguội có tính kháng sinh cao, do đó có thể ức chế nhiều vi khuẩn đường ruột và vi khuẩn ngoài da. Tác dụng kháng viêm, giảm đau và trục huyết ứ ở phụ nữ sau khi sinh.
Theo y học cổ truyền: Cơm nguội có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, chỉ huyết, hoạt huyết, tiêu thũng, khử độc"
Chế biến
Lấy lá rửa sạch, phơi khô, bó lại, bảo quản dùng dần.

CÔNG DỤNG THEO BỘ PHẬN

Toàn cây
Ở Trung Quốc, toàn cây dùng trị đòn ngã, gãy xương.
Thân cây
Dùng thân cây trị phong thấp, mụn nhọt, mẩn ngứa
Lá cây
Lá được dùng pha nước uống thay trà và dùng nấu ngậm trị đau răng, hoặc đắp trị đau mình mẩy; lá thân cây hỗ chợ điều trị bệnh ung thư đường tiêu hoá, ung thư dạ dày, chữa viêm gan truyền nhiễm, viêm phổi, viêm hầu họng, trẻ em cam tích. Dùng ngoài trị mụn nhọt và lở ngứa... Ở Ấn Độ, người ta dùng dịch ép lá làm thuốc trị loét.

ĐƠN THUỐC - BÀI THUỐC

Bài thuốc độc vị 1

Trị phong thấp, đau nhức xương, mụn nhọt, mẩn ngứa: Dùng 50g thân cây cơm nguội sắc uống hàng ngày.

Bài thuốc đa vị 1

Chữa tiêu chảy, lỵ: Sử dụng lá Cơm nguội khoảng 40 – 60 g, rửa sạch, sắc lấy nước, dùng uống, chia thành 2 – 3 lần trong ngày. Ngoài ra, có thể dùng lá Cơm nguội, rau Sam, mỗi vị đều 20 g, nấu thành canh, dùng ăn mỗi ngày khoảng 1 – 2 lần.

Bài thuốc đa vị 2

Chữa bệnh phong tê thấp, xương khớp đau nhức: Sử dụng khoảng 12 g Vỏ thân và lá Cơm nguội, sao vàng, 12 g Dây đau xương, 12 g Thổ Phục Linh, sắc thành thuốc, chia thành 2 – 3 lần uống trong ngày. Mỗi ngày dùng một thang thuốc, liên tục trong 10 – 15 ngày.

Bài thuốc đa vị 3

Chữa bệnh bạch đới, khí hư: Sử dụng lá Cơm nguội khoảng 50 – 80 g, sắc lấy nước dùng uống mỗi ngày một thang. Bên cạnh đó, kết hợp dùng lá nấu nước, pha thêm phèn chua dùng ngâm rửa mỗi ngày.

Bài thuốc đa vị 4

Điều trị bệnh chàm, nước ăn tay chân: Sử dụng một lượng vừa đủ lá Cơm nguội nấu thành nước, dùng để ngâm rửa vùng da bệnh.

Bài thuốc đa vị 5

Điều trị viêm nhiễm ngoài da, mề đay mẩn ngứa: Sử dụng lá Cơm nguội và Nghề răm, mỗi vị phân lượng bằng nhau, nấu thành nước, dùng để tắm rửa. Dùng bã lá xát lên vùng da bị tổn thương.

Bài thuốc đa vị 6

Chữa bệnh viêm gan: Sử dụng lá cây Cơm nguội 20 g, Diệp hạ châu (Chó đẻ răng cưa) 20 g, Cam thảo đấu 16 g, Rau má khô 12 g, sắc lấy nước, chia thành 2 – 3 lần dùng uống trong ngày. Mỗi ngày uống một thang thuốc.

Bài thuốc đa vị 7

Hỗ trợ cho phụ nữ mới sinh con: Sử dụng Cây Cơm nguội 20 g, cây Dủ dẻ 30 g, Ngũ gai bì gai (hay cây Chân chim) 30 g, lá Gai 20 g, cây Mua 30 g. Cắt nhỏ các loại dược liệu, sau đó sắc cùng 2 lít nước, để khi còn 1 lít thì dùng uống trong ngày. Sử dụng liên tục trong 15 – 30 ngày.

Bài thuốc đa vị 8

Chữa ho dai dẳng không dứt: Sử dụng cây Cơm nguội, cây Thuốc giòi, mỗi vị 20 g, Trần bì (vỏ quýt) 2 cái, Cam thảo 8 g (hoặc Cam thảo đất 12 g), sắc với 1 lít nước, đến khi còn phân nửa thì dùng uống trong ngày. Sử dụng liên tục trong 3 ngày liên tục để cải thiện các triệu chứng.

Bài thuốc đa vị 9

Hỗ trợ điều trị chấn thương do té ngã: Sử dụng một lượng lá Cơm nguội vừa đủ, Gừng tươi 1 củ, muối trắng 1 muỗng cạnh. Rửa sạch, giã nát các nguyên liệu cùng với muối băng vào vết thương. Mỗi ngày thay băng một lần.

LƯU Ý:

Lưu ý khi sử dụng/kiêng kỵ/chống chỉ định
Cây Cơm nguội kỵ thai, do đó không sử dụng cho phụ nữ mang thai; Ở vỏ thân và rễ có chứa một lượng độc tố nhẹ. Do đó, nước ngấm rễ và thân cây thường được sử dụng như một loại thuốc trừ sâu; Cây Cơm nguội thường được ứng dụng để điều trị viêm da, mụn nhọt, đắp lên các vết thương để sát trùng, rút mủ, hạn chế áp xe. Ở Ấn Độ, nước sắc lá cây Cơm nguội còn được sử dụng để chữa tiêu chảy, kiết lị, chóng mặt, chân tay run. Tuy nhiên, độc ở thân và rễ cây có thể gây tác động lên hệ thống thần kinh trung ương, do đó chỉ sử dụng dược liệu theo hướng dẫn và chỉ định của thấy thuốc.