THÔNG TIN CHUNG
Tên khác
Châm mòi, Chua mòi, Chóp mòi, Mà ca, Xô con
Tên địa phương
Chòi mòi
Tên tiếng Anh
Black currant tree
Tên khoa học
Antidesma ghaesembilla Gaertn., 1788
Tên đồng nghĩa
"Antidesma frutescens Jack
Antidesma ghaesembilla var. paniculatum (Blume) Müll.Arg.
Antidesma ghaesembilla var. vestitum (C.Presl) Müll.Arg.
Antidesma paniculatum Blume
Antidesma pubescens Roxb.
Antidesma rhamnoides Brongn. ex Tul.
Antidesma schultzii Benth.
Antidesma spicatum Blanco
Antidesma vestitum C.Presl"
Antidesma ghaesembilla var. paniculatum (Blume) Müll.Arg.
Antidesma ghaesembilla var. vestitum (C.Presl) Müll.Arg.
Antidesma paniculatum Blume
Antidesma pubescens Roxb.
Antidesma rhamnoides Brongn. ex Tul.
Antidesma schultzii Benth.
Antidesma spicatum Blanco
Antidesma vestitum C.Presl"
BẢN ĐỒ VỊ TRÍ
PHÂN LOẠI KHOA HỌC
Họ
Diệp hạ châu
Bộ
Sơ ri
Lớp
Hai lá mầm
Ngành
Hạt kín
Giới
Thực vật
NGUỒN GỐC PHÂN BỐ VÀ SINH CẢNH
Nguồn gốc
Loài phân bố từ Ấn Độ tới Malaixia và châu Ðại Dương.
Phân bố
Ở Cà Mau, cây chòi mòi được tìm thấy huyện Thới Bình (xã Trí Phải), huyện Thạnh Phú (xã Cái Nước), huyện Đầm Dơi (xã Tân Dân, xã Tạ An Khương)
Sinh cảnh
caây chòi được người dân trồng trong vườn vườn để dành sử dụng
Cách trồng
Cây mọc tự nhiên
MÔ TẢ THỰC VẬT
Chu kỳ sống
Cây sống lâu năm
Dạng cây
Cây gỗ nhỏ
Chiều cao
Cây cao 3-8m
Cành nhánh
Nhánh cong queo, có lông thưa, sau nhẵn và có màu xám nhạt
Lá
Lá hình bầu dục hay hình thoi hẹp hoặc bầu dục tròn, có khi hình tim, mặt dưới đầy lông như nhung
Cụm hoa
Cụm hoa chuỳ gồm 3-8 bông ở ngọn hay ở nách các lá phía trên
Hoa đực
Hoa đực không cuống có 4-5 lá đài; 4-5 nhị có bao phấn hình chữ U; nhuỵ lép có lông
Hoa cái
Hoa cái gần như không cuống, có 4 lá đài; bầu có lông mềm, 3-4 đầu nhuỵ
Quả
Quả tròn, to 4,5mm, hình bầu dục dẹt
Sinh học
Cây ưa sáng và ưa ẩm mọc hoang ven rừng, trong rừng thưa và rừng thường xanh hoặc rừng ẩm ở độ cao 300 - 1500m trên mặt nước biển.
Mùa hoa
Tháng 4 đến 6
CÔNG DỤNG VÀ TÁC DỤNG
Tính vị, tác dụng
Quả có vị chua
Khái quát chung công dụng
Trị ho, đau đầu, bệnh phụ nữ
Khái quát chung bộ phận dùng làm thuốc
Vỏ, cành non, lá và hoa, quả.
Thời gian thu hoạch
Có thể thu hái các bộ phận của cây quanh năm.
Tác dụng dược lý
Quả dùng chữa ho, sưng phối. Hoa chữa tê thấp. Ở Campuchia, vỏ, cành non và lá được sử dụng nhiều hơn. Vỏ chữa ỉa chảy và làm thuốc bổ. Cành non dùng để điều kinh. Lá dùng ngoài đắp chữa đau đầu.
Chế biến
Dùng tươi, hãm với nước, giã nát
CÔNG DỤNG THEO BỘ PHẬN
Vỏ cây
Trị ỉa chảy
Lá cây
Trị đau đầu
ĐƠN THUỐC - BÀI THUỐC
Bài thuốc độc vị 1
Ðau đầu: Dùng lá Chòi mòi tươi giã ra đắp vào thóp thở trẻ sơ sinh và vào đầu trẻ em bị cảm cúm
Bài thuốc đa vị 1
Ðiều kinh: dùng cành non Chòi mòi với rễ Ðu đủ, mỗi thứ một nắm to (50g) cho vào 2-3 bát nước đun sôi trong 1-2 giờ lấy nước uống trong ngày.
Bài thuốc đa vị 2
Thuốc bổ cho phụ nữ mới sinh: dùng vỏ Chòi mòi và vỏ Dứa thơm (lấy 7 miếng vỏ Chòi mòi dài 5-6cm, rộng cỡ 2 đốt lóng tay và lượng vỏ Dứa thơm cũng tương đương) cho vào nồi, đổ 3 bát nước sắc còn 1/3. Dùng uống để lấy lại sức, giữ da dẻ sau khi sinh.
Bài thuốc đa vị 3
Trị ỉa chảy: dùng vỏ Chòi mòi, vỏ cây Van núi và Gáo tròn, mỗi thứ đều nhau, độ một nắm, cho thêm 600ml nước sôi hãm lấy nước chia ra uống 2-3 lần trong ngày.