Mồng gà trắng

Report Abuse

315. Mong ga trang
0 0 Reviews

Mồng gà trắng

THÔNG TIN CHUNG

Tên khác
Đuôi lươn, Dã kê quan, Thanh tương tử
Tên địa phương
Mồng gà trắng
Tên tiếng Anh
Plumed cockscomb, Silver cock's comb
Tên khoa học
Celosia argentea L., 1753
Tên đồng nghĩa
"Amaranthus cristatus Noronha
Amaranthus huttonii H.J.Veitch
Amaranthus purpureus Nieuwl.
Amaranthus pyramidalis Noronha
Celosia argentea f. argentea
Celosia argentea var. argentea
Celosia argentea f. cristata (L.) Schinz
Celosia argentea var. cristata (L.) Kuntze
Celosia aurea T.Moore
Celosia castrensis L.
Celosia coccinea L.
Celosia comosa Retz.
Celosia cristata L.
Celosia debilis S.Moore
Celosia huttonii Mast.
Celosia japonica Houtt.
Celosia japonica Mart.
Celosia margaritacea L.
Celosia marylandica Retz.
Celosia pallida Salisb.
Celosia plumosa (Voss) Burv.
Celosia purpurea J.St.-Hil.
Celosia purpurea A.St.-Hil. ex Steud.
Celosia pyramidalis Burm.f. Celosia splendens Schumach. & Thonn.
Celosia swinhoei Hemsl.
Chamissoa margaritacea (L.) Schouw"

BẢN ĐỒ VỊ TRÍ

PHÂN LOẠI KHOA HỌC

Chi
Mào gà
Họ
Rau dền
Bộ
Cẩm chướng
Lớp
Hai lá mầm
Ngành
Hạt kính
Giới
Thực vật

NGUỒN GỐC PHÂN BỐ VÀ SINH CẢNH

Nguồn gốc
Nguồn gốc cây từ phía đông Ấn Độ nhập sang Việt Nam từ lâu.
Phân bố
Ở Cà Mau, cây mồng gà trắng được tìm thấy ở TP. Cà Mau (xã Tắc Vân), huyện Thới Bình (xã Trí Phải, xã Tân Lộc), huyện U Minh (TT. U Minh, xã Khánh Hòa), huyện Ngọc Hiển (xã Đất Mũi), huyện Đầm Dơi (xã Ngọc Chánh, xã Tạ An Khương)
Sinh cảnh
ây mồng gà trắng được tìm thấy người dân trồng và mọc tự nhiên ở trong vườn nhà, ven đường, ven vuông, ven ao, ven sông
Cách trồng
Trồng bằng hạt vào mùa xuân.

MÔ TẢ THỰC VẬT

Chu kỳ sống
Cây sống hàng năm
Dạng cây
Cây thân thảo
Chiều cao
Cây cao 0,30-1m
Thân cây
Thân mọc thẳng, nhẵn, mang nhiều cành, cao 0,3m - 1m, có thể tới 2m
Lá mọc so le hình mác, nguyên, đầu nhọn, dài 8cm - 10cm, rộng 2cm - 4cm
Cụm hoa
Cụm hoa lớn xoắn lại thành hình cầu đỏ thắm, loại mộc bút với nhiều màu sắc
Hoa lượng tính
Vào mùa hạ và mùa thu ra hoa không có cuống. Mọc thành bông trắng hoặc hơi hồng, dài 3 - 10cm, đồng trưởng.
Quả
Quả nang, mở theo hình hộp, trong mang nhiều hạt.
Hạt
Hạt dẹt màu đen, hoặc nâu đỏ, mặt bóng, đường kính khoảng 1mm. Khi nhìn qua kính lúp thấy mặt hạt có những vân và một điểm hõm là rễ, vỏ giòn, dễ vỡ, không mùi, vị nhạt.
Mùa hoa
Từ tháng 3 - 5
Mùa quả
Từ tháng 8 - 9

THÀNH PHẦN DINH DƯỠNG VÀ HÓA HỌC

Thành Phần Hóa Học
Hạt mồng gà trắng chứa chất béo và một số hoạt chất kháng sinh, tiêu viêm.

CÔNG DỤNG VÀ TÁC DỤNG

Tính vị, tác dụng
Hạt có vị đắng, tính hơi hàn
Khái quát chung công dụng
Chữa các chứng bệnh: mắt đỏ sưng đau, kéo màng hoa mắt, mẩn ngữa ngoài da. NHân dân ta dùng làm thuốc cầm máu, chữa chảy máu cam, xích bạch lị, lòi dom, chảy máu tiêu hóa, chảy máu tử cung. Ngoài ra chữa tăng huyết áp, váng đầu.
Khái quát chung bộ phận dùng làm thuốc
Hạt - Semen celosiae, thường gọi là Thanh tương tử. Người ta còn dùng toàn cây
Thời gian thu hoạch
Hoa và hạt thường được thu hoạch vào tháng 9 – 10 hàng năm khi hạt chín. Cụm non của cây được thu hái vào bất cứ thời điểm nào trong năm.
Tác dụng dược lý
Hạt có tác dụng thanh can minh mục, thoái ế,tiêu viêm, thu liễm, cầm máu. Toàn cây có tác dụng kháng sinh tiêu viêm.
Chế biến
Khi hạt chín, hái hoa về phơi khô, đập lấy hạt sẩy loại hết tạp chất, phơi lần nữa cho thật khô. Có khi dùng cả hoa.

ĐƠN THUỐC - BÀI THUỐC

Bài thuốc độc vị 1

Chữa viêm kết mạc cấp tính, viêm giác mạc, viêm sắc tố mạn tính, huyết áp cao, chảy máu dạy dày ruột, thổ huyết, chảy máu cam, tử cung xuất huyết, ỉa lỏng, lòi dom: Ngày dùng 10-15g hạt, 30-60g toàn cây sắc nước uống. Để cầm máu , thường phối hợp với cúc chỉ thiên, lá huyết dụ, có thể luyện viêm để uống. Dùng ngoài nấu nước rửa không kể liều lượng.

Bài thuốc độc vị 2

Chữa ghẻ lở, mẩn ngứa: Dùng 5 – 10g mào gà trắng sắc uống hoặc chế thành thuốc viên. Dùng ngoài da tắm rửa.

Bài thuốc độc vị 3

Chữa chảy máu cam: Dùng nước Mào gà trắng nhỏ vào mũi.

Bài thuốc độc vị 4

Chữa rong kinh, máu ra nhiều trong kỳ hành kinh: Lấy hoa mào gà trắng đem sấy khô, tán thành bột. Mỗi ngày 2 lần lấy 6g bột thuốc pha chung với một ít rượu trắng uống khi đói bụng. Có thể thay thế rượu bằng nước ấm.

Bài thuốc độc vị 5

Điều trị thổ huyết: Dùng cả cây hoa mào gà trắng dạng tươi hoặc khô. Sắc uống ngà 1 nắm.

Bài thuốc độc vị 6

Chữa chứng tỵ nục (Chảy máu cam hoặc xuất huyết ở mũi): Dùng toàn cây mào gà trắng 30g. Sắc với 500ml lấy 200ml. Gạn thuốc chia uống 3 lần mỗi ngày.

Bài thuốc độc vị 7

Chữa huyết lâm: Dùng bông mào gà trắng đốt cháy thành than. Hàng ngày lấy 15 – 20g pha với nước cơm uống.

Bài thuốc độc vị 8

Chữa huyết lâm: Sắc 15g hoa mào gà trắng lấy nước chia 2 lần uống vào buổi sáng và buổi chiều cho đến khi khỏi bệnh.

Bài thuốc độc vị 9

Chữa tiểu tiện ra máu, tiểu buốt: Dùng cây mào gà trắng đốt cháy thành than (tồn tính ). Hàng ngày lấy 15 – 20g pha với nước cơm uống. Hoặc có thể dùng 15g hoa trắng sắc uống.

Bài thuốc độc vị 10

Chữa đi cầu ra máu: Dùng bông mào gà trắng cho vào chảo nóng sao tồn tính, tán bột. Mỗi lần uống 6 – 9g x 2- 3 lần/ngày.

Bài thuốc độc vị 11

Chữa kinh nguyệt không đều: Dùng cả hoa mào gà trắng và đỏ mỗi vị 9g. Sắc lấy nước đặc uống.

Bài thuốc độc vị 12

Chữa kinh nguyệt không đều: Hoa mào gà đỏ và trắng mỗi loại 10-12g. Nấu với 300 ml nước, sắc còn 100ml, chia 2 lần uống trong ngày.

Bài thuốc độc vị 13

Chữa thai lậu (phụ nữ có thai không đau bụng, thỉnh thoảng ra máu): Hoa mào gà trắng sao cháy, long nhãn 10g. Nấu với 100ml nước và 100ml rượu trắng, sắc còn 100ml, chia 2 lần uống trong ngày.

Bài thuốc độc vị 14

Kinh nguyệt quá nhiều (đa kinh): Hoa mào gà trắng sấy khô tán bột, uống mỗi ngày 2 lần mỗi lần 6g với một chút rượu vang hoặc nước ấm.

Bài thuốc độc vị 15

Chữa mày đay (nốt sần màu trắng): Dùng cả cây mồng gà trắng sắc uống và ngâm rửa.

Bài thuốc đa vị 1

Chữa viêm kết mạc cấp tính, đau mắt: Dùng hạt Mào gà trắng, Hoàng cầm, Long đởm, mỗi vị 9g, Cúc hoa trắng 12g, Thục địa 15g, sắc nước uống.

Bài thuốc đa vị 2

Chữa đau mắt đỏ sưng đau: Dùng 5g Mào gà trắng, 2g Hoàng liên, 3g Tiền hồ, 3g Thắng ma, 5g Chi tử nhân, 3g Chỉ xác, 4g Huyền sâm, 0,5g Linh đương giác, 8g Cúc hoa, 10g Quyết minh tử, 2g Tần giao, 3g Đại hoàng, 2g Hoàng cầm, 3g Trần bì, 5g Địa cốt bì, 5g Xích thược dược, 5g Xà tiền tử và 5g Cam thảo tán thành bột, uống sau ăn, khi sắp đi nằm nghỉ.

Bài thuốc đa vị 3

Chữa mắt kéo màng, nhìn mờ: Dùng 15g Mào gà trắng và 15g Cốc tinh thảo sắc uống.

Bài thuốc đa vị 4

Chữa bệnh mề đay: Lấy 15g bông mào gà trắng, 8g quả thương nhĩ tử và 10 trái hồng táo. Thương nhĩ tử sao vàng, loại bỏ gai. Cho tất cả vào ấm sắc uống ngày 1 thang. Kết hợp lấy mầm non của cây hoa mào gà đỏ nấu nước để rửa ngoài khu vực bị tổn thương.

Bài thuốc đa vị 5

Điều trị bệnh đau mắt, viêm kết mạc trong giai đoạn cấp tính: Kết hợp hạt hoa mào gà trắng với đỗ phụ (hoàng cầm), long đởm mỗi loại 9g, địa hoàng thán 15g, hoa cúc trắng 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

Bài thuốc đa vị 6

Điều trị thổ huyết: Dùng 6g hoa mào gà trắng sao chung với giấm, giã nhỏ. Uống thuốc chung với nước ấm hoặc chút rượu, mỗi ngày 2 lần.

Bài thuốc đa vị 7

Điều trị thổ huyết: Dùng 15 – 24g hoa mào gà trắng tươi (tương đương 6 – 15g khô) đem nấu chung với phổi lợn trong 60 phút. Chia làm 3 lần dùng trong ngày. Uống nước và ăn cả cái.

Bài thuốc đa vị 8

Điều trị khạc ra máu: Hầm 15 – 24g hoa mồng gà trắng hầm cùng phổi lợn cho nhừ rồi chia làm 3 lần ăn

Bài thuốc đa vị 9

Điều trị khạc ra máu: Lấy hoa mào gà trắng, bá tử nhân, bạch hoa thảo mỗi vị 30g. Sắc uống 1 thang trong ngày.

Bài thuốc đa vị 10

Điều trị chứng bạch lỵ: Lấy hoa mào gà trắng sắc chung với 200ml và một ít rượu uống.

Bài thuốc đa vị 11

Điều trị bệnh lòi dom chảy máu: Hoa mào gà trắng và hồi thảo liều lượng bằng nhau. Phơi khô, nghiền thành bột mịn rồi vo viên hoàn uống chung với nước cơm. Với kích thước mỗi viên to bằng hạt ngô thì mỗi ngày uống 70 viên. Dùng thuốc khi đói bụng.

Bài thuốc đa vị 12

Điều trị bệnh lòi dom chảy máu: Dùng 30g mào gà trắng kết hợp với hồ vương sứ giả và tông lư thán mỗi vị 30g. Tán tất cả thành bột. Mỗi lần sử dụng lấy 6g pha với nước cơm uống.

Bài thuốc đa vị 13

Chữa chứng tỵ nục (Chảy máu cam hoặc xuất huyết ở mũi): Chuẩn bị thang thuốc gồm: Hoa mào gà trắng, bá tử nhân, cỏ nhọ nồi mỗi vị 30g. Sắc lấy nước đặc, gạn uống mỗi ngày 1 thang.

Bài thuốc đa vị 14

Chữa chứng tỵ nục (Chảy máu cam hoặc xuất huyết ở mũi): Dùng 30g hoa mào gà trắng và 60g rong biển (hải đới ). Sắc uống 1 thang mỗi ngày cho đến khi khỏi bệnh.

Bài thuốc đa vị 15

Chữa bệnh cườm nước: Dùng mào gà hoa trắng, mẫu kinh căn và rễ cây ngải cứu mỗi vị 15g. Sắc uống đều đặn mỗi ngày 1 thang.

Bài thuốc đa vị 16

Điều trị bệnh di tinh, xuất tinh sớm ở nam giới: Mào gà hoa trắng 30g, kim ti thảo và đường quân tử mỗi vị 15g. Dùng thuốc theo dạng sắc uống.

Bài thuốc đa vị 17

Trị nổi nhọt độc ở vùng gáy: Bông mào gà, cỏ ngọc, lan nhất điểm hồng mỗi thứ một nắm. Giã nát với một chút đường đỏ rồi lấy bã đắp vào chỗ nốt nhọt.

Bài thuốc đa vị 18

Chữa ra nhiều khí hư: Mào gà bông trắng 15g, cây cỏ nến sao 6g. Lấy 1 thang sắc uống hàng ngày.

Bài thuốc đa vị 19

Chữa ra nhiều khí hư: Tiên hạc thảo, ô rô cạn, hoa mào gà trắng mỗi vị 9g. Dùng theo hình thức sắc uống, mỗi ngày 1 thang.

Bài thuốc đa vị 20

Chữa ra nhiều khí hư: Chuẩn bị 30g mào gà hoa trắng và 1 con gà ác cỡ vừa. Gà làm sạch lông, bỏ phủ tạng. Nhét dược liệu vào trong bụng đem hầm chín ăn

Bài thuốc đa vị 21

Chữa ra nhiều khí hư: Lấy 21g hoa mào gà trắng, thích lê tử 15g, ngân hạnh 10 quả bỏ hạt. Cho tất cả vào ấm sắc uống ngày 1 thang.

Bài thuốc đa vị 22

Chữa ra nhiều khí hư: Kết hợp các vị hoa mào gà trắng, đại kế căn, long nha thảo mỗi vị 9g. Sắc uống.

LƯU Ý:

Lưu ý khi sử dụng/kiêng kỵ/chống chỉ định
"Người bị béo phì, u cục tránh dùng
Người có chức năng tiêu hoa kém, ăn không tiêu, sợ lạnh, tay chân lạnh không dùng cây hoa mào gà trắng. Dược liệu này có tính nê trệ, nếu sử dụng sẽ khiến các vấn đề trên thêm trầm trọng."